การผ่าคลอดถือเป็นหนึ่งในวิธีการคลอดที่แพทย์เลือกใช้เมื่อมีความจำเป็น โดยเฉพาะเมื่อการคลอดทางช่องคลอดมีความเสี่ยงหรือไม่สามารถทำได้ตามปกติ ซึ่งการผ่าคลอดจะต้องทำภายใต้การให้ยาชาหรือยาสลบ เพื่อให้คุณแม่ไม่รู้สึกเจ็บปวดในระหว่างกระบวนการผ่าคลอด แต่คำถามที่หลายๆ คนมักสงสัยคือ การใช้การบล็อคหลัง (epidural anesthesia) หรือการดมยาสลบ (general anesthesia) แบบไหนดีกว่า? ทั้งสองวิธีมีข้อดีและข้อเสียที่ต่างกัน และการเลือกใช้วิธีใดนั้นจะขึ้นอยู่กับสถานการณ์และสภาพร่างกายของคุณแม่ รวมถึงคำแนะนำจากแพทย์
การผ่าคลอดเป็นวิธีการคลอดบุตรที่แพทย์แนะนำในกรณีที่การคลอดธรรมชาติไม่ปลอดภัยสำหรับแม่หรือทารก เช่น ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ แม่มีภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ หรือมีปัญหาสุขภาพที่ทำให้คลอดธรรมชาติเสี่ยงเกินไป เมื่อต้องผ่าคคลอด แม่จะต้องเลือกวิธีการระงับความรู้สึกระหว่างการผ่าตัด ซึ่งวิธีหลักๆ ที่ใช้กันคือ บล็อคหลัง (การฉีดยาชาเข้าไขสันหลังหรืออิพิดูรอล) และ ดมยาสลบ แต่ทั้งสองวิธีมีข้อดีและข้อเสียต่างกันไป มาดูคำแนะนำจากแพทย์เกี่ยวกับการเลือกวิธีการระงับความรู้สึกกันดีกว่า
1. บล็อคหลัง (Spinal Block หรือ Epidural)
บล็อคหลังเป็นวิธีที่นิยมใช้ในการผ่าคลอดมากที่สุด เนื่องจากมีข้อดีหลายประการ:
แม่รู้ตัวตลอดกระบวนการผ่าตัด: แม่สามารถรับรู้และมีส่วนร่วมในการคลอดได้ เช่น ได้ยินเสียงร้องแรกของทารก และได้เห็นหน้าลูกทันทีหลังคลอด
ปลอดภัยสำหรับทารก: ยาชาที่ใช้ในการบล็อคหลังมีผลต่อทารกน้อยมาก เพราะยาจะไม่เข้าสู่กระแสเลือดของแม่โดยตรง
ฟื้นตัวเร็ว: แม่จะรู้สึกตัวดีหลังผ่าตัด และสามารถให้นมลูกได้ทันที
ลดความเสี่ยงจากการดมยาสลบ: การบล็อคหลังไม่ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจของแม่ ทำให้ปลอดภัยกว่าการดมยาสลบ
ข้อเสียของบล็อคหลัง:
แม่อาจรู้สึกไม่สบายตัวหรือปวดหน่วงๆ ขณะผ่าตัด แม้จะไม่รู้สึกเจ็บ
ในบางรายอาจมีผลข้างเคียง เช่น ปวดศีรษะหลังผ่าตัด หรือความดันโลหิตลดลงชั่วคราว
2. ดมยาสลบ (General Anesthesia)
การดมยาสลบเป็นวิธีที่ทำให้แม่หมดสติระหว่างการผ่าตัด มักใช้ในกรณีเร่งด่วนหรือเมื่อไม่สามารถบล็อคหลังได้ เช่น:
กรณีฉุกเฉิน: เมื่อต้องผ่าคลอดทันทีเพื่อความปลอดภัยของแม่และทารก
มีข้อห้ามในการบล็อคหลัง: เช่น แม่มีปัญหาเกี่ยวกับกระดูกสันหลังหรือมีภาวะเลือดออกผิดปกติ
แม่ไม่ต้องการรู้สึกตัว: ในบางกรณี แม่อาจรู้สึกกังวลมากและต้องการหลับไปตลอดกระบวนการ
ข้อเสียของการดมยาสลบ:
แม่จะไม่รู้ตัวและไม่ได้มีส่วนร่วมในการคลอด
ยาสลบอาจส่งผลต่อทารก ทำให้ทารกซึมหรือหายใจช้าชั่วคราวหลังคลอด
แม่ฟื้นตัวช้ากว่าและอาจมีอาการคลื่นไส้หรือเวียนศีรษะหลังผ่าตัด
เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนทางระบบทางเดินหายใจมากกว่าการบล็อคหลัง
คำแนะนำจากแพทย์
แพทย์มักแนะนำให้ใช้ บล็อคหลัง เป็นวิธีแรกในการระงับความรู้สึกระหว่างการผ่าคลอด เนื่องจากปลอดภัยทั้งสำหรับแม่และทารก และแม่ยังสามารถมีส่วนร่วมในกระบวนการคลอดได้ อย่างไรก็ตาม ในกรณีฉุกเฉินหรือมีข้อจำกัดทางสุขภาพ การดมยาสลบอาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า
สิ่งที่ควรปรึกษากับแพทย์:
ประวัติสุขภาพ: หากแม่มีโรคประจำตัวหรือเคยมีปัญหาจากการระงับความรู้สึกมาก่อน ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
แผนการคลอด: หากต้องการมีส่วนร่วมในการคลอด เช่น ได้เห็นหน้าลูกทันที ควรเลือกบล็อคหลัง
ความพร้อมของทีมแพทย์: ในกรณีฉุกเฉิน แพทย์อาจตัดสินใจใช้วิธีการที่ปลอดภัยที่สุดในขณะนั้น
การเลือกวิธีการระงับความรู้สึกระหว่างการผ่าคลอดขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งสุขภาพของแม่และทารก สถานการณ์ในขณะนั้น และความต้องการส่วนตัว โดยทั่วไปแล้ว บล็อคหลัง เป็นวิธีที่ปลอดภัยและเหมาะสำหรับการผ่าคลอดมากที่สุด แต่ในกรณีฉุกเฉินหรือมีข้อจำกัด การดมยาสลบก็เป็นทางเลือกที่ดีเช่นกัน สิ่งสำคัญคือควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณและลูกน้อย